Deel 8: Frits Criens

Het waas Sef in Remunj allemaol te väöl gewaore. Waat kós, Sjaan, zien vrouw hem joeke! Nieks. Hae haaj zich opgepak en waas nao Marseille gegange, óndanks de waarsjuwing van Tjeu. Laeve wool hae… naeve de aafgróndj gaon... mit vuur sjpele.
Hae en zien nuuj vlam -Yvette- zote aan ein sjiek täöfelke in Le Boule d’Or achter ein aperitiefje. Ze wore pas ein paar oer bie-ein. De óntvangst waas Sef vies taegegevalle. Yvette haaj hem ein lauw muulke gegaeve. Op ein wang. Väöl kal haje ze neet. De veurige keer leke ze ‘Zwei Herzen, eine Seele’. Det geveul waas eweg. Yvette roukde zjwaor euver de lónge en bloos Sef de zjwaam in het gezich. Zien glitterige, raos naegel en de blingbling aan edere vinger, sjteurde Sef. Zoget zooj Sjaan nooit drage. Hae veulde eine sjteek in het lief wie hae aan Sjaan dach. Aan het täöfelke taege-euver Sef zoot ein koppel van ziene doon. Hendje in hendje. Ze blónke van leefde en de eine drónk de anger het gelök oet de ouge. Hae kós d’r ziene blik neet vanaaf haaje. Yvette begós zien luppe bie te sjtifte. Aan taofel! Dao zooj zien Sjaan zich veur sjame. ZIEN Sjaan… moch hae det nog waal dinke? ZIEN Sjaan?!

Het mobieltje van Yvette ging aaf. Het plat Provençaals waas neet te versjtaon en klónk ordinair hel. Eine naam veel de hele tied… Gilbert. Het waas Gilbert veur en Gilbert nao. Óngertösse kratsde Yvette zich óngezjeneerd aan ein bats. Yvette waas oetgebeld. Het vroumes sjtamelde zien sjmoesje wie ein sjlechte toneelsjpeelster: zien broor Gilbert… häör moder… nao het ziekehoes… noe! Efeng: Yvette mós drek weg. Het vónj het zo jaomer… zo jaomer! En het waas net zo romanties aan het waere mit Sef. Mer Yvette belaofde det het Sef morge zooj belle… zeker… mörge róndj twelf oer… mer noe mós het gaon… Gilbert wachde. Sef kreeg ein lauw muulke op het anger wang en toen sjtóng Yvette al boete. Het koppel taege-euver hem proosde op ein. Ein eerlik gemeinde toost.

Het was Sef in Roermond allemaal te veel geworden. Wat kon, Sjaan, zijn vrouw hem schelen! Niets. Hij had zich bij elkaar geraapt en was naar Marseille gegaan, ondanks de waarschuwing van Tjeu. Leven wilde hij… naast de afgrond gaan… met vuur spelen.
Hij en zijn nieuwe vlam – Yvette – zaten aan een sjiek tafeltje in Le Boule d’Or achter een aperitiefje. Ze waren pas een paar uur bij mekaar. De ontvangst was Sef vies tegengevallen. Yvette had hem een lauw zoentje gegeven. Op een wang. Veel gesprekstof hadden ze niet. De vorige keer leken ze “Zwei Herzen, eine Seele”. Dat gevoel was verdwenen. Yvette rookte zwaar over de longen en blies Sef de rook in het gezicht. Haar glitterige, roze nagels en de blingbling aan iedere vinger, stoorden Sef. Zoiets zou Sjaan nooit dragen. Hij voelde een steek in het lijf toen hij aan Sjaan dacht. Aan het tafeltje tegenover Sef zat een koppel van zijn leeftijd. Handje in handje. Ze blonken van liefde en de een dronk de ander het geluk uit de ogen. Hij kon er zijn blik niet vanaf houden. Yvette begon haar lippen te stiften. Aan tafel! Daar zou Sjaan zich voor schamen. Zijn Sjaan… mocht hij dat nog wel denken? Zijn Sjaan?!

Het mobieltje van Yvette ging over. Het plat Provençaals was niet te verstaan en klonk ordinair hard. Een naam viel de hele tijd… Gilbert. Het was Gilbert voor en Gilbert na. Ondertussen krabde Yvette zich ongegeneerd aan een bil. Yvette was uitgebeld.
De vrouw stamelde haar smoesje als een slechte toneelspeelster: haar broer Gilbert… haar moeder… naar het ziekenhuis… nu! Kortom: Yvette moest direct weg. Ze vond het zo jammer… zo jammer! En het was net zo romantisch aan het worden met Sef. Maar Yvette beloofde dat ze Sef morgen zou bellen… zeker… morgen rond twaalf uur… maar nu moest ze gaan… Gilbert wachtte. Sef kreeg een lauw kusje op het andere wang en toen stond Yvette al buiten. Het koppel tegenover hem proosten op elkaar. Een eerlijk gemeende toost.

LIEDJE: GLIMLACH LANGS 'T WATER

Ich woor neet ech op zeuk, en allein op mien gemaak
Wie ich dich zoog zitte, waerde get in mich geraak
Veur kalde en veur drónke get, 't veulde good bie ein
Mer wie ich weer nao hoes ging, woor allein weer ech allein

‘ne Glimlach langs 't water zeuk ziene waeg en vindj mien oor
Den veul ich des doe kèns laeze, tösse al mien regels door
Dae glimlach langs 't water dae vertèld wie 't begós
En ich loester nao dien ouge,
wil verdrinke in dien erm en in dien druime, in ós

't Wete waat dien richting is, 't neet meer zeuke nao
Zeker zin van waat d'r is, de waeg dae se wils gaon
De tied koos óze waeg, de tied kreeg alle vraoge klein
Ein en ein bleek zóväöl meer, den neet allein

Ich loester en verdrink in ‘ne druim mit 'ne glimlach
Ich vraog nieks höb al väöl te väöl gedach

LIED: GLIMLACH LANGS ’T WATER

Ik was niet echt op zoek, en alleen op mijn gemak
Toen ik jou zag zitten, werd iets in mij geraakt
We praatten en we dronken iets, ’t voelde goed bij elkaar
Maar toen ik weer naar huis ging, was alleen weer echt alleen

‘n Glimlach langs het water zoekt zijn weg en vindt mijn oor
Dan voel ik dat jij kunt lezen, tussen al mijn regels door
Die glimlang langs het water die verteld hoe ’t begon
En ik luister naar je ogen,
wil verdrinken in je armen en in je dromen, in ons

Het weten wat je richting is, het niet meer zoeken naar
Zeker van wat er is, de weg die je wilt gaan
De tijd koos onze weg, de tijd kreeg alle vragen klein
Een en een bleek zoveel meer, dan niet alleen

Ik luister en verdrink in ’n droom met ’n glimlach
Ik vraag niets heb al veel te veel gedacht

Sef leep mit de zeel ónger de erm naeve de have. Geine romantiese aovendj veur hem, gein gedruimde nacht. De maon sjpegeldje zich zaag in het water. Hae dach aan de Maas in Remunj. Wie dök haje hae en Sjaan in häöre vriejerstied… Eine glimlach kwoom op zien gezich… mer verdween ouch weer.
Op ein bank zoot eine clochard mit ein gitaar. Sef kós zien leedje drek: het eerste nummer det haezelf haaj lere sjpele wie hae viefteen, zèsteen jaor waas.
‘But where do you go to my lovely, when your alone in your bed? Tell me the thoughts that surround you. I want to look inside your head.’
De verzaope sjtum raspde Sef wie graof sjoerpapier door de kop. De wäörd sjneje hem door zien zeel. Det refrein ging euver hem. Hae mós zelf in ziene kop kieke! De maon waas verdwene. Hae mós zich inhaaje veur neet hel-op te vloke taege de Middellandse Zee. Klutskop det hae waas. Wo mós hae sjtraks haer? Neet sjtraks euver ein paar oer, mer sjtraks euver ein paar jaor. Es hae aad waas en versjlete. Waem sjtóng den aan zien bèd? Yvette?
Hae lachde mit zien eige ónnuezeligheid. Wie haaj hae kènne dinke det Yvette eerlik get mit hem zooj wille… oet leefde. Hae mós waal erg wied eweg zeen gewaes veur det te gluive. Woveur zooj zo’n Frans hittepetitje eine aaje kaerel oet Remunj wille? Toch zeker allein veur de cente.
De ouge ginge Sef sjteeds wiejer aop. Waat hae veur zich zoog, deej pien. Hae haaj zien vrouw wille bezeike. Sjaan, det altied naeve hem haaj gesjtange. ‘Sjaan,’ reep hae euver het water. ‘Godsellenjig, Sjaan. Waat höb ich dich aangedaon?’ Waat höb ich ós aangedaon?’
Het water zag nieks trök, mer ouch zjwiegend water kan sjpraeke. ‘Doe zóls het zelf mótte opsoppe,’ zag de zee. ‘Gank nao Sjaan haer,’ fluusterde de maon, die zich weer leet zeen. ‘Zèk desse van Sjaan hèls,’ murmelde de zee. ‘Vraog of Sjaan nog van dich kan haaje,’ lispelde de maon. ‘Maak dich heivers, man,’ repe ze allebei. ‘Waat duis se hie nog!’
Sef duude de clochard ein breefke van fieftig in de henj. ‘Ich höb neet groter,’ zag hae in ónbeholpe Frans. Hae leep truuk nao het hotel.
De maon sjeen wie ein zón. Sef ziene sjeem veel lank veur hem oet euver het water. Es of de sjeem grotere haost haaj es Sef zelf. Op zien gezich kwoom eine breije glimlach. ‘Sjaan,’ zag hae. ‘Hie kump dae klutskop van dich. Waat tuntj dich… wils se hem nog truuk?’ Dees reis bleef de glimlach.

Sef liep met zijn ziel onder zijn armen langs de haven. Geen romantische avond voor hem, geen gedroomde nacht. De maan spiegelde zich zacht in het water. Hij dacht aan de Maas in Roermond. Hoe vaak hadden hij en Sjaan in hun vrijerstijd… Een glimlach kwam op zijn gezicht… maar verdween ook weer.
Op een bank zat een clochard met een gitaar. Sef herkende zijn liedje direct: het eerste nummer dat hij zelf had leren spelen toen hij vijftien, zestien jaar was.
‘But where do you go to my lovely, when your alone in your bed? Tell me the thoughts that surround you. I want to look inside your head.’
De verzopen stem raspte Sef als grof schuurpapier door het hoofd. De woorden sneden hem door zijn ziel. Dat refrein ging over hem. Hij moest zelf in zijn hoofd kijken! De maan was verdwenen. Hij moest zich inhouden om niet heel hard te vloeken tegen de Middellandse Zee. Klutskop dat hij was. Waar moest hij straks naar toe? Niet straks over een paar uur, maar straks over een paar jaar. Als hij oud was en versleten. Wie zou dan aan zijn bed staan? Yvette?
Hij lachte met zijn eigen onnozeligheid. Hoe had hij kunnen denken dat Yvette eerlijk iets met hem zou willen… uit liefde. Hij moest wel erg ver weg zijn geweest om dat te geloven. Waarom zou zo’n Frans hittepetitje een oude kerel uit Roermond willen? Toch zeker alleen voor de centen.
De ogen gingen Sef steeds verder open. Wat hij voor zich zag, deed pijn. Hij had zijn vrouw willen belazeren. Sjaan, die altijd naast hem had gestaan. “Sjaan,” riep hij over het water. “Godsellendig, Sjaan. Wat heb ik je aangedaan? Wat heb ik ons aangedaan?”
Het water zij niets terug, maar ook zwijgend water kan spreken. “Je zult het zelf moeten op soppen,” zei de zee. “Ga naar Sjaan,” fluisterde de maan, die zich weer liet zien. “Zeg dat je van Sjaan houdt”, murmelde de zee. “Vraag of Sjaan nog van je kan houden,” lispelde de maan. “Maak je op huis aan, man,” riepen ze allebei. “Wat doe je hier nog!”
Sef duwde de clochard een briefje van vijftig in de handen. “Ik heb niet groter,” zij hij in onbeholpen Frans. Hij liep terug naar het hotel.
De maan scheen als een zon. De schaduw van Sef viel lang voor hem uit over het water. Alsof de schaduw grotere haast had dan Sef zelf. Op zijn gezicht kwam een brede glimlach. ‘Sjaan,’ zei hij. ‘Hier komt die klutskop van jou. Wat denk je… wil je hem nog terug?’ Deze keer bleef de glimlach.

LIEDJE: LES AILLOS

Väöl verhaole óngerwaeg, nieks verlaore óngerwaeg
zoväöl vraoge, zoväöl druime, zoväöl laeve óngerwaeg
en de wermte óngerwaeg, joui de vivre óngerwaeg
en de zón die sjient alles vergaetend óngerwaeg

Ederein is waat d'r is noe vandaag zien gister is ederein kwiet
morge is weer 'ne angere daag nemes dae nump ós de tied

Effe wo neudig dae helpende handj,
'ne sjouwer veur 'n einzaam moment

effe get deile en effe dae bandj genetend van eder moment

Vergaete d'n ozel, vergaete de tied, vergaete waat anges nag tèlt
toujour le soleil en dichzelf nooit meer kwiet,
dao is nieks waat dich hie taenge hèlt

Drink op 't laeve en drink op 't waer
en nemes dae vreug meer wohaer?

Väöl verhaole óngerwaeg, nieks verlaore óngerwaeg
zoväöl vraoge, zoväöl druime, zoväöl laeve óngerwaeg
en de wermte óngerwaeg, joui de vivre óngerwaeg
en de zón die sjient alles vergaetend óngerwaeg
zoväöl zón, zoväöl wien, zoväöl beer óngerwaeg

LIED: LES AILLOS

Veel verhalen onderweg, niets verloren onderweg
Zoveel vragen, zoveel dromen, zoveel leven onderweg
En de warmte onderweg, joui de vivre onderweg
En de zon die schijnt alles vergetend onderweg

Iedereen is wat hij is nu vandaag, zijn gisteren is iedereen kwijt
Morgen is weer een andere dag, niemand die neemt ons de tijd

Even waar nodig die helpende hand,
een schouder voor een eenzaam moment

Even wat delen en even die band, genietend van ieder moment

Vergeten de sores, vergeten de tijd, vergeten wat anders nog telt
Toujour le soleil, en jezelf nooit meer kwijt,
er is niets wat je hier tegenhoudt

Drink op het leven en drink op het weer
En niemand die vraagt meer: waar naar toe?

Veel verhalen onderweg, niets verloren onderwerg
Zoveel vragen, zoveel dromen, zoveel leven onderweg
En de warmte onderweg, joui de vivre onderweg
En de zon die schijnt alles vergetend onderweg
Zoveel zon, zoveel wijn, zoveel bier onderweg

EXTRA

LIEDJE: DANIËL BLAKE (‘NE MIENS)

Zien laeve lang haaj hae gewèrk mit plezeer
Aan zien uig zoog se det d’r nooit loog
Hae haaj waat d’r haaj en hae hoofde neet meer
hae hólp ederein dae ‘t vroog

Hae goof heel zien hert hae goof ziene lach,
mer wie det det hert neet meer kós
Toen leep alles anges es ooit ‘s gedach
En wis hae neet meer waat det d’r mós

Geweun ‘ne miens, 'ne miens wie doe en ich
Geweun ‘ne miens, ‘ne miens mit ’n eige gezich
Gein nummer, geine casus of ’n ónbekènd getal
Geine sjteuntrèkker zónger idee
Geine klaplouper, deef, gein hopeloos geval
Gein vinkske op ’n sjerm of dossier
‘ne miens, geweun ‘ne miens

Hae kwoom inne meule van regels en vraoge
van woróm neet dit of neet det
Sjeit nieks op pepier höbs se vas waal gelaoge,
en zo woor d’r altied waal get

De pot waerde kleiner, de ieskas te laeg,
’n erpelke zaat en get louk
De haop woor gevlaoge mit hulp óngerwaeg
De sjouw mós ’t doon zónger rouk

Soms woor d’r emes dae meinde ’t good,
de res vónj ‘m neuzel of gek
Mer nemes dae wis wie ’t eigelik zoot
Hae vroog allein óm respek

EXTRA

LIED: DANIËL BLAKE ('NE MIENS)

Zijn leven lang had hij gewerkt met plezier
Aan zijn ogen zag je dat hij nooit loog
Hij had wat hij had en hij hoefde niet meer
Hij hielp iedereen die het vroeg

Hij gaf heel zijn hart, hij gaf zijn lach
Maar toen dat hart niet meer kon
Toen liep alles anders als ooit eens gedacht
En wist hij niet meer, wat hij moest

Gewoon een mens, een mens zoals jij en ik
Gewoon een mens, een mens met een eigen gezicht
Geen nummer, geen casus of een ongekend getal
Geen steuntrekker zonder idee
Geen klaploper, dief, geen hopeloos geval
Geen vinkje op een scherm of dossier
Een mens, gewoon een mens

Hij kwam in de molen van regels en vragen
Van waarom niet dit of niet dat
Staat niets op papier heb je vast wel gelogen
En zo was er altijd wel iets

De pot werd kleiner, de koelkast te leeg,
een aardappeltje, zout en wat look
De hoop was gevlogen, met hulp onderweg
De schouw moest het doen zonder rook

Soms was er iemand die meende het goed
De rest vond hem onnozel of gek
Maar niemand die wist hoe het eigenlijk zat
Hij vroeg alleen om respect